लोकतान्त्रिक मूल्यमान्यता जोगाउन सूचनाको स्वस्थ इकोसिस्टम सिर्जना गर्न आवश्यक : सरोकारवाला
काठमाडौं : सरोकारवालाहरूले युवाहरूलाई गलत सूचना र गलत सूचनाविरुद्ध लड्ने दृष्टिकोणका साथ सशक्तिकरण गर्दै लोकतान्त्रिक इकोसिस्टम अपलोड गर्नुपर्ने आवश्यकता औंल्याए।
नेपाल एकीकृत विकास केन्द्रले आयोजना गरेको ‘कम्बेटिंग डिसइन्फर्मेसन एन्ड मिसइन्फर्मेसन टु फाउल्ड डेमोक्रेटिक इकोसिस्टम’ विषयक दुईदिने तालिमको उद्घाटन गर्दै नेपाली कांग्रेसका उपसभापति एवम् पूर्व कानून, न्याय तथा संसदीय मामिलामन्त्री धनराज गुरुङले युवा समुहलाई भने । लोकतान्त्रिक भविष्य जोगाउन गलत सूचना र विकृतिको बढ्दो खतराबारे सचेत हुनुपर्छ।
“राजनीतिक र अन्य समूहहरूद्वारा गलत सूचना फैलाउने व्यवस्थित र जानाजानी प्रयासले लोकतान्त्रिक संस्थामाथिको विश्वासको क्षय भएको छ,” उनले भने। “विकृत जानकारी पहिचान गर्न र हानिकारक सामग्रीबाट बच्न नागरिकहरूलाई सशक्त बनाउन यो धेरै महत्त्वपूर्ण छ।”
सामाजिक सञ्जालको प्रभावकारी बृद्धिले नागरिकलाई धेरै प्लेटफर्ममा सहभागी हुने र आफ्नो आवाज व्यक्त गर्ने अवसर प्रदान गरेको छ, उनले भने। “एकै समयमा, गलत सूचना र गलत सूचना फैलाउने उद्देश्यका साथ सामग्रीको ओभरफ्लो पनि चुनौती बनेको छ।”
उनले युवा सङ्गठनहरूलाई गलत सूचनाका अभियानहरूबाट सचेत हुन र सूचनाको स्वस्थ पारिस्थितिकी प्रणालीलाई कायम राख्न मानिसहरूलाई सशक्त बनाउन एजेन्ट बन्न आग्रह गरे।
राजनीतिज्ञ भूपेन्द्रजंग शाहीले विकृति र घृणित भाषणबाट नागरिकलाई जोगाउनुपर्नेमा जोड दिए । “केही शक्तिहरूले अलोकतान्त्रिक कथालाई बढावा दिन जनताको राय निर्माण प्रक्रियालाई प्रभाव पार्ने प्रयास गरिरहेका छन्,” उनले भने। “युवा समूहहरू मिडिया सामग्रीको आलोचनात्मक मूल्याङ्कन गर्न र विकृत जानकारीबाट हुने हानिबाट बच्न सीपहरूसँग सुसज्जित हुनुपर्छ।”
“हामीले जनताको अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतालाई सीमित गर्ने कुनै पनि प्रयासलाई समर्थन गर्नुहुँदैन। साथसाथै, हामीले लोकतान्त्रिक मूल्य र ढाँचालाई खलल पार्ने उद्देश्यले गरिने कुनै पनि प्रकारको विकृत सूचना अभियानलाई समर्थन गर्नु हुँदैन,” उनले भने।
कार्यक्रममा बोल्दै इन्टरनेशनल प्रेस इन्स्टिच्युट (आईपीआई) नेपाल नेशनल च्याप्टरका महासचिव तथा डेमोक्रेसी मिडिया नेटवर्कका अध्यक्ष सिरोमणि ढुंगानाले गलत सूचना, गलत सूचना र झुटा समाचारको प्रसरणले नागरिकको स्वतन्त्र निर्णय प्रक्रियालाई असर गरेको बताए । “विकृत सूचना र गलत सूचनाले जीवन्त नागरिक ठाउँको निर्माणमा गम्भीर असर पारेको छ,” उनले भने। “डिजिटल प्लेटफर्महरू नागरिक नागरिक ठाउँहरू विस्तार गर्न ठाउँको रूपमा विकसित हुनुपर्छ,” उनले भने। युवाहरू प्रजातन्त्रको संरक्षकको रूपमा उभिएर प्रजातान्त्रिक क्षरणको समस्यालाई सम्बोधन गर्न आफ्नो क्षमता प्रदर्शन गरी विकृति र गलत सूचनाको सामना गर्नुपर्दछ।”
उनले थप भने कि यो विकृति र गलत सूचना विरुद्ध लड्न नागरिक क्षमताको लागि स्थानीयकृत र अन्तर्क्रियात्मक दृष्टिकोण अपनाउने समय हो।
फोरम फर नेशन बिल्डिङ नेपालका अध्यक्ष निर्मलकुमार उप्रेतीले गलत सुचना र विकृतिको बढ्दो चुनौतीसँग लड्न जनचेतना अत्यन्त जरुरी रहेको बताए ।
कार्यक्रममा युवा नेतृ प्रेमिका राना मगर, राष्ट्रिय युवा परिषद्का बोर्ड सदस्य विनोदकुमार शाहीलगायत सहभागी युवाहरुले निष्पक्ष राजनीतिको प्रवर्द्धनका लागि विकृति विरुद्ध स्थानीय तहमा अभियान सञ्चालन गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे ।
तालिममा नागरिक समाज, राजनीतिक दल, थिंक ट्याङ्क, शैक्षिक संस्था र सामुदायिक संघसंस्थाका कम्तीमा २५ युवा प्रतिनिधि सहभागी छन् ।
